Blog

Różnice językowe

Spotkanie kończące każdy sprint w Scrumie nazywane jest wymiennie retrospekcją albo retrospektywą. Chociaż angielski oryginał Sprint Retrospective wskazuje wyraźnie na tę drugą formę, powstało wokół tego terminu pewne zamieszanie. Związane jest ono z różnicą znaczeń tego słowa między językiem polskim a angielskim. Retrospekcja to według Słownika języka polskiego PWN „odtwarzanie w pamięci przeżyć lub zdarzeń z przeszłości; też: przeżycie lub zdarzenie odtworzone w pamięci”, a retrospektywa to „chronologiczny przegląd dzieł danego artysty lub grupy artystycznej”. Może się więc wydawać, że zdarzenie oparte na przyjrzeniu się naszym zachowaniom w czasie ostatniego Sprintu powinno się nazywać Retrospekcją. Czy zatem ten drugi termin jest niepoprawny?

Na czym polega Retrospektywa?

Angielskie słowo Retrospective zakłada pewną aktywność „Applying to or influencing the past; retroactive”, a Retrospection to jedynie bierne przemyślenia „A review or contemplation of things in the past”. Chociaż w czasie Sprintu zespoły nieustannie poszukują okazji do zidentyfikowania i wdrożenia usprawnień, to zdarzenie jest czasem dedykowanym tylko i wyłącznie dyskusji – czy to nad obszarami wymagającymi poprawy, czy nad jakimkolwiek tematem nurtującym zespół. Powinno się cechować aktywnym przeglądem tego, co stało się w ostatnim Sprincie, a ta aktywność powinna wskazywać na termin Retrospektywa, od Retrospective. Zespół Scrumowy z pomocą Scrum Mastera zastanawia się nad swoimi zachowaniami i używanymi narzędziami, ale nie dzieje się to wyłącznie w kontekście napotkanych konfliktów czy sytuacji kryzysowych. Można przyjąć, że zespół odpowiada sobie na trzy pytania: Co poszło dobrze? Co poszło źle? Co możemy zrobić jeszcze lepiej? Jest to przede wszystkim zbudowanie planu usprawnień, który Zespół będzie mógł wdrożyć w kolejnej iteracji. Innymi słowy – sprawdzamy, co w ostatnim Sprincie zadziałało w naszym Zespole (i to kontynuujemy) oraz co wymaga usprawnień (i nad tym pracujemy nadal).

Co może podlegać takiej ocenie zespołu? Przede wszystkim: relacje wewnątrz grupy, używane przez Zespół narzędzia i praktyki, nagradzane zachowania (np. udział w programowaniu w parach), ale także zmierzenie się z tarciami i konflikatmi, jakie narosły w czasie ostatniego Sprintu.

Czy nazewnictwo ma znaczenie?

To, jak nazwiemy to zdarzenie i czy zrobimy kalkę językową, nie wydaje się tak ważne – to, co jest ważne, to dobre zrozumienie po co nam taka inspekcja i usprawnienia w Scrumie w postaci Retro.

Tak długo jak zwracamy uwagę, by poprawnie je przeprowadzić i wynieść wartość dla Zespołu, to to jak je nazwiemy schodzi na dalszy plan. Z drugiej zmiana zachowań w organizacji (w tym wypadku stosowanie Scrum) powinna nieść ze sobą zmianę używanego języka i wówczas wyraźne nazwanie tego zdarzenia ma sens. Jeśli uznajemy językowe spory nad Retrospektywą za jałowe, niech wystarczy nam określanie jako Sprint Retro.